आनंद वार्ता : आयुष-64 औषध खाल्ल्याने कोरोनापासून राहता येईल दूर..!
केंद्रीय आरोग्य मंत्री डॉ. हर्ष वर्धन आणि आयुष मंत्री श्रीपाद नाईक यांनी मंगळवारी कोरोना रूग्णांच्या काळजीसाठी आयुष औषधांसाठी नवीन प्रोटोकॉल जाहीर केला. नवीन प्रोटोकॉलमध्ये विशिष्ट औषधांची नावे देखील सूचीबद्ध आहेत जी त्यांना कोरोना रूग्णांना देण्यात फायदा होतो. त्यापैकी सर्वात महत्वाचे आयुष -64 कोरोना विषाणूसाठी सर्वात प्रभावी असल्याचे म्हटले जाते. नवीन मार्गदर्शक सूचनांमध्ये प्रथमच कोरोनाहून बरे झालेल्यांसाठी पोस्ट-कोविड प्रोटोकॉल जारी करण्यात आले आहेत. अशा लोकांसाठी आयुष- औषध आणि काही मार्गदर्शक सूचनाही देण्यात आल्या आहेत.
त्याच बरोबर, आयुष तज्ञांचे म्हणणे आहे की कोरोनातील सर्व रुग्णांना अ‍ॅलोपॅथी रुग्णालयात दाखल केले जात आहे. परंतु अडचण अशी आहे की येथील अ‍ॅलोपॅथी डॉक्टर रुग्णांना आयुष औषधे देण्याचे टाळत आहेत. हेच कारण आहे की सर्व रोग्यांचे चांगले प्रोटोकॉल निश्चित झाल्यानंतरही या औषधांचा लाभ मिळत नाही. तज्ञांचे म्हणणे आहे की नियमांमध्ये काही बदल करणे आवश्यक आहे जेणेकरून सर्व रुग्णांना त्याचा लाभ मिळाला पाहिजे.
अश्वगंधा आणि च्यवनप्राश खा, कोरोना टाळा
आयुष मंत्रालयाने जारी केलेल्या प्रोटोकॉलनुसार, कोरोना संक्रमणास संवेदनशील भागात राहणा-या लोकांनी संसर्ग टाळण्यासाठी दररोज १- ग्रॅम अश्वगंधा पावडर किंवा 500 मिलीग्राम अर्क वापरावा. याशिवाय दररोज 10 ग्रॅम च्यवनप्राश कोमट पाण्याने किंवा दुधाने द्यावे. कोरोनाची लक्षणे नसलेल्या अशा रुग्णांना आयुष -US-नावाचे औषध उपलब्ध करुन देण्याची सूचनाही देण्यात आली आहे.
सौम्य श्रेणीतील रुग्णांसाठी
आयुष मंत्रालयाने म्हटले आहे की कोरोना मध्यम किंवा सौम्य श्रेणीतील रूग्णांसाठी ज्यांना सौम्य ताप, घसा खवखवणे, पातळ अतिसार किंवा खोकला, गुडुची, पेपलीचे अर्क दोनदा द्यावे. याशिवाय आयुष -64 औषध 500 मिलीग्रामचे दोन कॅप्सूल 15 दिवस द्यावे.
रुग्णांसाठी विशेष प्रकारच्या योग पद्धती देखील सुचविल्या गेल्या आहेत. त्यांचा कालावधी 45 मिनिटे, 30 मिनिटांचे सत्र तसेच संध्याकाळी 15 मिनिटांचे स्वतंत्र सत्र असावे. या योग आसनांमध्ये विविध आसन, कपालभाती, प्राणायाम, श्वासोच्छ्वास आणि इतर आसनांचा समावेश आहे. याचा उपयोग केवळ प्रशिक्षित योग शिक्षकांच्या देखरेखीखाली केला पाहिजे.
कोविड झालेल्या रुग्णांची काळजी कशी घ्यावी
कोरोनामधून बरे झालेले लोक अनेक प्रकारच्या समस्या देखील पाहतात. कोरोनासह निरोगी झाल्यानंतरही, लोक श्वास घेण्यात अडचण, अशक्तपणा, थकवा किंवा चिंता वाढणे यासारखे लक्षणे पहात आहेत. म्हणूनच आयुष मंत्रालयाने यावेळी कोविडहून बरे झालेल्यांसाठी प्रोटोकॉलही निश्चित केला आहे. यानुसार, कोविड बरोबर निरोगी लोक देखील अश्वगंधाचा १-. ग्रॅम पावडर किंवा मिलीग्राम अर्क १ 15 दिवसांसाठी दिवसातून दोनदा वापरावा. यावेळी 10 ग्रॅम च्यवनप्राश देखील वापरावे.
कोणतेही औषध आयुर्वेदाच्या डॉक्टरांच्या देखरेखीखालीच वापरावे. त्यांच्या सल्ल्यानुसार औषधांचा वापर कमी किंवा वाढवावा. परंतु च्यवनप्राश आणि योगासारख्या गोष्टी सतत सुरू ठेवल्या जाऊ शकतात.
ही अडचण आहे
दिल्ली येथील भारतीय औषधासाठी पॅरामेडिकल ट्रेनिंग बॉडीचे अध्यक्ष डॉ. प्रदीप अग्रवाल यांनी अमर उजाला यांना सांगितले की आयुष मंत्रालयाने दिलेली उपाययोजना अत्यंत प्रभावी आहेत आणि त्यांचा उपयोग करून रुग्णांना चांगला फायदा होत आहे. परंतु सर्वात मोठी कमतरता म्हणजे कोरोना रूग्णांना अ‍ॅलोपॅथी रुग्णालयात दाखल केले जात आहे जिथे आयुर्वेदिक किंवा आयुष औषधे वापरली जात नाहीत. अशा परिस्थितीत रुग्णांना या उपायांचा पुरेसा फायदा होत नाही.
ते म्हणाले की अ‍ॅलोपॅथी डॉक्टरांनाही त्यांचा उपयोग करावा, किंवा प्रत्येक अ‍ॅलोपॅथी रुग्णालयात किमान एक आयुर्वेद-आयुष डॉक्टर असणे बंधनकारक असले पाहिजे, जेणेकरून अधिकाधिक रूग्णांना त्यांचा लाभ मिळू शकेल. आयुष डॉक्टरांची कमतरता दूर करण्यासाठी आयुषमध्ये उच्च शिक्षण घेत असलेले डॉक्टरही रूग्णालयात व्यस्त राहू शकतात.
दिल्ली येथील भारतीय औषधासाठी पॅरामेडिकल ट्रेनिंग बॉडीचे अध्यक्ष डॉ. प्रदीप अग्रवाल यांनी सांगितले की आयुष मंत्रालयाने दिलेली उपाययोजना अत्यंत प्रभावी आहेत आणि त्यांचा उपयोग करून रुग्णांना चांगला फायदा होत आहे. परंतु सर्वात मोठी कमतरता म्हणजे कोरोना रूग्णांना अ‍ॅलोपॅथी रुग्णालयात दाखल केले जात आहे जिथे आयुर्वेदिक किंवा आयुष औषधे वापरली जात नाहीत. अशा परिस्थितीत रुग्णांना या उपायांचा पुरेसा फायदा होत नाही.
ते म्हणाले की अ‍ॅलोपॅथी डॉक्टरांनाही त्यांचा उपयोग करावा, किंवा प्रत्येक अ‍ॅलोपॅथी रुग्णालयात किमान एक आयुर्वेद-आयुष डॉक्टर असणे बंधनकारक असले पाहिजे, जेणेकरून अधिकाधिक रूग्णांना त्यांचा लाभ मिळू शकेल. आयुष डॉक्टरांची कमतरता दूर करण्यासाठी आयुषमध्ये उच्च शिक्षण घेत असलेले डॉक्टरही रूग्णालयात व्यस्त राहू शकतात.
हे देखील लक्षात ठेवा
या व्यतिरिक्त कोरोनाविरूद्धच्या लढ्यात शारीरिक अंतर राखणे, वेळोवेळी हात धुणे आणि मास्क घालणे फार महत्वाचे आहे असे म्हणतात. मीठ-हळद, त्रिफळा किंवा यष्टीमाधू कोमट पाण्याने गरगळल्याने घसा स्वच्छ राहील व संसर्ग होणार नाही. घराबाहेर पडताना किंवा घराबाहेर पडताना नाकात एक-दोन थेंब तेल, तूप किंवा नारळ तेल सोडल्यामुळे संसर्ग रोखण्यासही मदत होते.
पुदीना, भाजी किंवा कोशिंबीर बनवण्यासाठी उपयुक्त अशी एक वनस्पती किंवा नीलगिरी तेल मध्ये श्वास संसर्ग टाळण्यासाठी देखील मदत करते. याव्यतिरिक्त, दररोज आठ तासांची झोप आणि व्यायामाची मध्यम पातळी देखील आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहे.
खाण्यापिताना हे लक्षात ठेवा
आयुष मंत्रालयाच्या मते, दिवसातून एकदा सोनेरी दूध (एक चिमूटभर हळद एका काचेच्या दुधात उकळवून उकळवून घ्या) देखील संक्रमणास प्रतिबंध करण्यास मदत करते. लोकांनी फक्त ताजे, स्वच्छ आणि पचण्याजोगे अन्न वापरावे. त्यामध्ये योग्य प्रमाणात फळे आणि भाज्या ठेवल्या पाहिजेत.
